इतिहासको कठघेरामा ड्यास माओवादी

धनबहादुर वुर्लाकोटी ‘विजय’

सर्वहारा वर्गले आफ्नै वर्ग संघर्षको अनुभवबाट शंष्लेषण गरेको विज्ञान मालेमावादमा आधारित नेपाली क्रान्तिको विचारलाई समृद्ध गर्दै नयाँ उचाईमा शंस्लेषण गर्र्नु पर्ने आवश्यकता छ । गतिशिल समाजमा विचारको निरन्तर विकासले मात्र जनताका भावना अर्थात वस्तुगत आवश्यकताहरुको सहि प्रतिनीधित्व गर्न सक्दछ ।  जनता प्रतिको विश्वासले नै क्रान्ति प्रतिको विश्वस जन्माउछ, जनता प्रतिको निष्ठाले नै वलिदानको विश्वास यर्थातमा विज्ञान प्रतिको विश्वास हो । विज्ञानलाई यहि धरातलमा उभिएर हेर्दा समाजको वर्गिय स्वरुपलाई स्पष्ट देख्न सकिन्छ , हाम्रो सफलताको आधार जनयुद्ध विचार र क्रान्ति नै हो । हामी स्थापित भएको आधार पनि विचार हो, भने विस्थापित हुनु पर्ने आधार पनि विचार नै हो संकिर्ण र फुट पनि यसैको उपज हो । विचारलाई स्थापित गर्र्ने सवालमा हामी सहिद भयौ, घाइते भयौ, वेपत्ता भयौ, हजारौ दुःखकष्ठ भोग्यौ ।
    देश भित्र र वाहिरका मोर्चाहरु प्रतिबन्ध लागे त्यसको सामना गर्दै अगाडी बड्यौ भने अर्को तिर अराजकतावादी व्यक्तिवादले विचारलाई न्यूनिकरणको रुपमा बुझ्ने कोसिस गरे फलस्वरुप आलोक, रविन्द्र, मोहनविक्रम, मणि मातिृका, हुँदै वैद्य समुह इतिहासको पानामा सिमित हुन पुगे । क्रान्ति निरन्तर सहि र गलतको शंस्लेषण गर्दै अगाडी बड्ने छ । कम्युनिष्ट कार्यकर्ताहरु औपचारि पद प्राप्त गर्नको लागि नभएर क्रान्ति गर्ने कोसिस गर्नु पर्छ । हामीमा हरेक गतिविधि क्रान्तिकारी हुनु पर्छ र हरेक क्षण हामी जनताबाट अलग हुनु हँदैन । कुनै यूद्ध हारेर जित्न सकिन्छ कुनै यूद्ध जितेर पनि हार्न सकिन्छ मुख्य कुरात यूद्ध न्याय पूर्ण छकि छैन भन्ने नै हो ।
    सन् १९४० मा हिटलरको सेना सामुन्ने फ्रान्सको सेना ११ दिनमै धरासायी भएको थियो यसको अर्थ हिटलर सत्यवादी र वस्तुवादी भनेर निष्कर्ष त निकालिएन यदि त्यस्तो निष्कर्ष निकालिन्थ्यो भने हिटलर मार्गीकै जगजगी हुने थियो हारेर पनि पेरिस कम्युनिन शास्वत कायमै छ । त्यसैले कुनै लडाई यूद्ध सामग्री कब्जा गर्न सकियो कि सकिएन भनेर समग्र यूद्धको मुल्याङ्कन हुन सकिदैन । कसैले तत्काल युद्ध जित्दैमा त्यसको सत्यता पुष्टि हुन सक्दैन ।
     वैद्यहरुले माक्र्सवाद, माक्र्सवादीहरुबाट सिकेनन् नेपालका अवसरवादीहरुबाट सिके मोहनविक्रम सिंह, निर्मललामा जस्ताबाट सिके र त्यसलाई जीवन व्यवहारमा लागु गर्दै हुनुहुन्छ । चेतनामा विज्ञानको प्रयोग नहँुदा त्यसले विज्ञानको विरोध गर्दछ र अतिभुतवादीलाई सर्वोपरि देख्छ । क्रान्तिले कुतर्क र पुर्वाग्रही होइनन क्रान्तिकारी व्यवहार र मित्रताको माग गर्दछ । सर्वहारा वर्गको रक्षा गर्ने प्रश्न नै महत्वपूर्ण हो । यसको रक्षा जडसुत्रवादी, यान्त्रिक र परम्परावादी भएर हुँदैन सर्वहारा वर्गको रक्षा क्रान्तिसँग जोडिएको हुनाले जे गर्दा क्रान्ति सफल हुन्छ त्यो नै सर्वहारावर्गको रक्षा अर्थात माक्र्सवाद हो ड्यास माओवादी अर्थात वैद्यसमुहले कितावी दर्शनलाई व्यावहारी बुझाइमा बुझ्ने र जीवनी दर्शनलाई इतिहासको शंस्लेषणको रुपमा बुझ्ने समस्याले गर्दा इतिहासमा सिमित रहन पुगेका छन् ।     त्यसैले किताबी दर्शन इतिहासको शंस्लेसणता हो भने जीवनी दर्शन व्यवहारीक बुझाई हुन जरुरी छ । कम्युनिष्ट पार्टीकोे आफ्नो, सिमा, कमजोरी, गुटवादी, अन्तराष्ट्रिय सिमा भत्तकाउन सक्नुपर्दछ । त्यो स्तालिनले सकेनन् । चाङ्गछाओ माओभन्दा पनि माथि सम्झन्थ्यो र अन्तमा च्याङ्गकाईसेक सँग मिल्यो त्यस्तै प्रवृति वैद्य समुहको पनि भयो । उनीहरु क.प्रचण्ड भन्दा माथि सम्झने र अन्तमा राजावादीहरु सँग मिल्दै गोलमेच सम्मेलन संवैधानिक आयोग र सर्वपक्षिय सरकार गठनको चरित्रले उनिहरुको क्रान्तिकारीताको मुकुण्डो च्यातिएको छ । भौतिकवादीहरु विषय वस्तु उठाउँदा भौतिकवादी भएर उठाउनु पर्छ नकि एउटा उठाउँदा अर्को भुल्ने गर्नु हुँदैन । क्रान्ति भित्रका भवनाको कुरालाई उठाएर राजनीतिलाई विर्सने कुराले वैद्यहरु मुक्तिको राजनीति भन्दा अंशको राजनीति गर्दै हुुनुहुन्छ । अन्तरविरोध साम्यवादी र साम्राज्यवादी विचारवाट पैदा हुन्छ यसको हल जसले उत्पीडित वर्गको नेतृत्व गर्छ उसले मात्र गर्न सक्तछ । जुन मालेमावादबाट मात्र सम्भव छ । लेनिनको पालामा वैज्ञानिक आइन्सटाइनले जसले सापेक्षको सिद्धान्त प्रतिपादन गरेर क. लेनिनलाई सहयोग पु¥याएका थिए भने अहिले वैज्ञानि हकजी ले दुनियाँलाई जहाँ जसरी हेरे पनि अन्ततः एकै ठाउँमा पुग्दछ भन्ने निष्कर्ष निकालेका हुन् त्यो नै अहिलेको अवस्थाको वैज्ञानिक निष्कर्ष हो । यहि स्पिडबाट हाम्रो पार्टी र नेतृत्वले समग्र अन्तर विरोधहरुको हल गर्दै विचारको विकास गर्दै क्रान्तिलाई हाम्रो विशेषतामा नै सफल पार्ने छ भनेर बुझ्न जरुरी छ ।
    त्यसको लागि हामीले पार्टी भित्र वोल्सेभिक स्पिडकका साथ काम गर्न अवश्यक छ । नयाँ चेतना, विधि र कार्यशैलीमा केन्द्रीत रहनु पर्दछ । यसको लागि मोर्चाले अहिलेको पार्टीको भुमिका निर्वाह गर्ने र पार्टीलाई नयाँ पार्टीमा निर्माण गर्ने प्रकृयामा अगाडी बड्न जरुरी छ । साथै हार्नलाग्दा जित्ने र जित्न लाग्दा हार्ने कोणबाट युद्ध अगाडी बढि रहेको हुनाले छिनछिनमा बदलिने निर्णयलाई लागु गर्ने क्याडर तयार गर्नू पनि उक्तिकै आवश्यक छ । आज क्रान्तिकारी पार्टी निर्माणको निम्ति पथप्रदर्शन सिद्धान्त एवं प्राथमिक सर्त हो ।
 हामीले २०५७ को दोश्रो राष्ट्रिय सम्मेलनबाट शस्लेषण गएिको विचार प्रचण्डपथलाई जव हामीले आन्तरीक छलफल र वहसमा राख्ने निर्णय गर्यौ त्यहाँबाट समस्यहरु सुरु भयो । प्रचण्डपथलाई हामीले सर्वहारावर्गको हितमा आधारित रहेर योजना कार्यदिशा र राजनीतिक बहस केन्द्रित गर्नु भन्दा पनि त्यसलाई आत्मकेन्द्रित ढंगबाट अराजकता, मनोगत, संकिर्ण, पद, प्रतिष्ठा, षड्यण्त्र र वहुकेन्द्रको रुपमा बुझ्ने प्रयत्न गरियो । पार्टी भित्र अधिकतम जनवादी केन्द्रियताको मापदण्ड निर्धारण भयो जसले पार्टी नेतृत्व र विचारमा केन्द्रित भन्दा महत्वकांक्षा प्रवृति हावी बन्दै शंस्लेषण भएका उपलब्धी समेतलाई तिलान्जली दिदै न्यूनिकरण र बहुकेन्द्र बनाउने प्रवृति समस्याको रुपमा देखियो ।
    पार्टीको विचारलाई जवसम्मअगाडी बढेर शंस्लेषण गर्न सक्दैनौ तव सम्म नयाँ पार्टी निर्माण गर्न सक्दैनौ त्यसैले हामीले क्रान्तिबाट संस्लेषण गरेको विचारधाराको नयाँ पार्टी निर्माण गर्न आवश्यक छ त्यस्तो नगरी २१ औं शताब्दीको नयाँ जनवादी क्रान्ति पुरा गर्न सक्दैनौ र विश्वमा देखिएका उथलपुथल वा साम्राज्यवादी एकिकरणको नितिलाई परास्त गर्न पनि सक्ने छैनौ । यतिखेर हामी क्रान्तिको क्षमता बदलिएको परिस्थिति अनुसार बदलिदै इतिहास बनाउँदै अगाडी बड्ने कि प्रतिक्रान्तिको क्ष्मता विचलन, कायर, पलायन, पद प्रतिष्ठाको इतिहासमा मात्र सिमित रहने ? अवसरवादीलाई क्रान्ति गर्नु छैन । पार्टी अन्तर संघर्षका विरुद्धभएका धोविघाट प्रकरणले पुष्टि गर्दछ किप्रतिक्रियावदीहरु रणनैतिकहिसावले कागजी बाघ हुन भने व्यवहारीक रुपमा सांच्चिकै बाघ हुन नेतृत्व र विचारलाई व्यवहारिक हिसावले साँचिकै बाघ कै रुपमा हमला ग¥यो र अन्ततः रणनैतिक हिसावले कागजी बाघ हुन भन्ने पुष्टि भयो त्यसैले सच्चा क्रान्तिकारीहरु सदैव पार्टी हेडक्वाटर वरीपरी गोलवन्द हुन जरुरी छ किनकी क्रान्तिकारीहरुले नै बदलिएको स्थििति हेर्दै क्रान्ति गर्ने हो त्यसको लागि जस्तो सुकै जोखिम मोल्न तयार रहनु पर्दछ । आज कार्यकर्ताहरुद्वारा जनताको बिचमा घुलमिल हुने समस्या एक  प्रकारको समस्या हुने गरेको छ । अन्ततः यो सैद्धान्तिक राजनैतिक एवं प्रतिष्ठाकै प्रश्न हो जनतामा निर्भर हुने कुरा जनताका लागि बोझ हुने भन्ने होईन जनताले पार्टीको कार्यदिशा अनुसार नेतृत्वलाई पाउन सकेन भने जनता सँग पानी र माछाको सम्बन्ध रहेको हुँदा त्यहा जनतामा असिम उर्जाका कारण ठुला ठुला कामहरु संम्भव हुन्छ । जनता सँगको घुलमिल र माछा र पानीको संबन्ध भनेको अन्ततः ३ गर र ३ नगर भन्ने सिद्धान्त लागु गर्नु भन्ने नै हो ।
    अहिले क्रान्तिका चर्का शब्द प्रयोग गर्नेहरु जतिबेला वर्गसंघर्षको आँधिवेहरी र्सजना गर्दै क्रान्तिकारीहरु माथि दमन हत्याको श्रृखला प्रतिक्रियावदीहरुले चलाई रहेका थिए हजारौ कार्यकर्ताा, जनता लामबद्ध बन्दै आफ्ना जिम्वेवारी र भुमिकालाई अनुशासन पूर्ण तरिकाले बहन गरि रहँदा धेरै शहयोद्धाहरुको शहादतको खवर, जिउँदै आँखा झिकिएको खवर सामुहिक बलत्कारको खवर, हजारौ बेपत्ताको खवर आइृ रहँदा अहिले क्रान्तिका प्रवक्ता भन्नेहरु क्रान्तिकारी आनन्दको महसुस मजमस्ती मा रमाउने लिन प्योहरु, दुश्मनको कब्जाबाट छुटाउन पार्टीको एकसुत्रिय मागलाई लत्याउदै दुवै हात उठाएर आत्मसमर्पण गर्दै गद्धार बहादुरहरु आज महान क्रान्तिकारी बन्ने आँट गर्दैछन् । तिनीहरुको हर्कत क्रान्तिलाई दिएको धोका इतिहासको पानामा सुरक्षित छ ।
    क्रान्ति भन्न सुन्नमा मीठो र प्यारो हुन्छ क्रान्तिका कुरा गर्न आनन्द आउँछ तर व्यवहारमा भने त्यो एकदमै कठिन र जठिल हुन्छ त्यहि जटिलतालाई सामाना गर्दै अगाडी बड्ने हो । हामीलाई विश्वास छ हामी जित्ने छौ रसियामा अक्टोवर क्रान्तिको तयारी भैरहेको बेला प्रश्न उठ्ने गथ्र्यो । तिमीहरु जित्छौ कि मेन्शेविकहरु जित्छन ? जवाफमा सुनिन्थ्यो हामी धेरै कुरा गर्दै गरौला तर हामी आत्म विश्वास छ हामी ( वोल्शेविकहरु) ले जित्छौ । आगामी सातौ विस्तारीत वैठक क्रान्ति सम्पन्न गर्ने इतिहाँसको अपरिहार्य आवश्यकता सँग जोडिएको हुनाले यस वैठकबाट पार्टीको विचार नीति, योजना, विभि र नेतृत्वमा केन्द्रित रहेर वहस गर्दै छ , त्यो वहसले एकीकृत र केन्द्रिकृत विचार निर्माण र शंस्लेषण गर्ने आधार बनाउने छ ।